Trądzik różowaty – przyczyny, objawy i skuteczne metody leczenia

Zarumienione policzki nie są już dziś oznaką zdrowia, ponieważ nawet delikatny rumieniec może sygnalizować problemy naczyniowe. To ważny sygnał, by podjąć odpowiednie kroki, zanim niewielkie zmiany przekształcą się w trądzik różowaty, który obecnie jest jednym z najczęściej występujących problemów dermatologicznych.

Czym jest trądzik różowaty?

Trądzik różowaty (łac. acne rosacea) to jednostka chorobowa, która przybiera formę na początku rumienia. Objawia się też rozszerzonymi naczyniami krwionośnymi, a w zaawansowanym stadium postać grudkowatą, a nawet guzowatą, trudną do wyleczenia. Pierwszym symptomem choroby są zaczerwienienia w zwłaszcza w okolicach policzków, nosa, czoła i brody. W pierwszym stadium choroby po pewnym czasie znikają, ale z czasem rumień się utrwala.

Przyczyny trądziku różowatego

Acne rosacea to prawdopodobnie choroba o podłożu genetycznym, jednak jej rozwój może być również spowodowany przez czynniki takie jak stres, zmiany hormonalne, picie alkoholu, spożywanie ostrych potraw oraz czynniki zewnętrzne, jak sauna czy palenie papierosów. W zależności od stopnia zaawansowania trądzik różowaty może prowadzić do trwałych zmian skórnych, dlatego kluczowe jest wczesne rozpoczęcie leczenia.

Objawy trądziku różowatego

Mogą być uzależnione od postaci choroby, z jaką mamy do czynienia. Wyróżniamy bowiem cztery odmiany trądziku różowatego.
• Postać teleangiektatyczno-rumieniowatą (erythematotelangiectatic rosacea) charakteryzuje się rumieniem, który może być przejściowy lub trwały, oraz uczuciem pieczenia skóry. Na twarzy pojawiają się także tzw. pajączki (teleangiektazje), a czasami występuje obrzęk.
• Postać grudkowo-krostkowa (papulopustular rosacea) objawia się występowaniem grudek i krost. Okresowo pojawiają się na tle utrwalonego rumienia na policzkach i nosie.
• Postać z dominacją zmian przerostowych (phymatous rosacea). Ten typ częściej dotyczy mężczyzn. Powoduje zgrubienie skóry, nierówną powierzchnię oraz guzy, zwłaszcza w okolicy nosa (rhinophyma). Zmiany mogą obejmować również policzki, brodę, czoło i uszy, a także towarzyszyć im zapalenie mieszków włosowych.
• Postać oczna (ocular rosacea) charakteryzuje się nawracającymi zapaleniami spojówki, rogówki, brzegów powiek, którym towarzyszy swędzenie i pieczenie oczu, wrażenie piasku pod powiekami, łzawienie, a nawet – światłowstręt. Jest to więc dość trudna postać do zdiagnozowania, bo mamy do czynienia z problemami okulistycznymi. W efekcie chorzy szukają pomocy u specjalisty chorób oczu, a nie u dermatologa.

Jak diagnozuje się trądzik różowaty?

Najważniejszy jest wywiad lekarski oraz badanie skóry. Lekarz dermatolog powinien na początku ocenić stopień zaawansowania objawów, czyli nasilenie rumienia, czy widoczne są naczynia krwionośne, grudki czy krostki. Pyta również o czynniki wywołujące zmiany. Ważne jest też wykluczenie innych chorób skóry. Czasami jeśli diagnoza jest niejednoznaczna można przeprowadzić dodatkowe testy, aby wykluczyć schorzenia skórne, które mogą przypominać trądzik różowaty, tj. alergie, toczeń rumieniowaty, łojotokowe zapalenie skóry. Wczesne rozpoznanie tej choroby jest kluczowe, bo pozwala na skuteczniejsze leczenie i zapobieganie jej dalszemu rozwojowi.

Skuteczne metody leczenia trądziku różowatego

Wszystko zależy od rodzaju schorzenia. W leczeniu łagodniejszej postaci trądziku różowatego stosuje się m.in. peelingi z kwasem azelainowym. W przypadku silniejszego rumienia i drobnych naczynek skuteczne są zabiegi laserowe wykorzystujące światło o długości 500-600 nm. Energia tego światła penetruje naczynia, a następnie jest pochłaniana przez hemoglobinę – barwnik czerwonych ciałek krwi. Wzrost temperatury prowadzi do koagulacji erytrocytów, czyli naturalnej, nieodwracalnej reakcji białek na podwyższenie temperatury. W efekcie naczynie krwionośne zostaje zamknięte, a po około 4 tygodniach wchłania się i przestaje być widoczne. Dla większych naczyń krwionośnych efektywne jest stosowanie lasera Nd:YAG 1064 nm, który skutecznie zamyka widoczne naczynka, także na nogach. Zabiegi wykonuje się w serii, dobieranej indywidualnie, z przerwami wynoszącymi 4 tygodnie między kolejnymi wizytami. Trądzik grudkowaty leczy się z kolei miejscowo za pomocą antybiotyków, a terapia trwa zazwyczaj kilka miesięcy. Maść, krem lub aerozol z antybiotykiem należy stosować ściśle zgodnie z zaleceniami lekarza. W przypadku bardziej zaawansowanych postaci trądziku różowatego może być konieczne zastosowanie ogólnego leczenia farmakologicznego. W przypadku zmian przerostowych na nosie (Rhinophyma) pomóc może interwencja chirurgiczna lub laseroterapia.

Pielęgnacja skóry z trądzikiem różowatym

Skóra z widocznymi naczynkami jest bardzo wrażliwa, szczególnie na zmiany temperatury, dlatego należy unikać zbyt gorącej i zimnej wody. Zamiast mydeł, które mogą ją wysuszać, warto stosować łagodne kosmetyki oczyszczające, przeznaczone do skóry wrażliwej, które nie naruszają jej naturalnej bariery ochronnej. W pielęgnacji najlepiej stosować preparaty z jednej serii, ograniczając je do minimum – żel do mycia, serum i krem. Świetnie sprawdzają się emolienty, które zapobiegają utracie wody. Warto też pamiętać o stosowaniu kosmetyków z wysokim filtrem, bo promieniowanie UV może prowadzić do zaostrzenia objawów trądziku różowatego. Należy unikać maseczek peel-off, peelingów z drobinkami, produktów z olejkami eterycznymi oraz intensywnymi zapachami.

Dieta i styl życia a trądzik różowaty

Ostro przyprawione dania, alkohol, kofeina oraz tłuszcze trans mogą prowadzić do rozszerzenia naczyń krwionośnych i zaostrzać objawy trądziku różowatego, nasilając rumień i pogarszając stan skóry. Zamiast nich, warto sięgać po produkty przeciwzapalne, takie jak ryby bogate w kwasy omega-3 oraz owoce i warzywa, które dostarczają witamin C i E. Ważne jest także obserwowanie reakcji organizmu na różne pokarmy i dostosowanie diety do indywidualnych potrzeb. Skóra naczynkowa jest szczególnie wrażliwa na gwałtowne zmiany temperatury, dlatego należy unikać sauny, mrozów oraz nadmiernej ekspozycji na słońce.

Podsumowanie – jak radzić sobie z trądzikiem różowatym?

Przede wszystkim warto zacząć od wizyty u dermatologa, by w porę zdiagnozować chorobę. Obecnie stosuje się wiele metod, które pomagają poradzić sobie z trądzikiem różowatym. W zależności od stadium choroby możemy zdecydować się na terapie laserowe, peelingi z kwasem azelainowym, antybiotyki, czy leczenie farmakologiczne w bardziej zaawansowanych przypadkach. W pielęgnacji ważne jest stosowanie łagodnych kosmetyków, przeznaczonych do cery wrażliwej lub naczynkowej. Jednocześnie warto zmienić tryb życia, by uniknąć nasilenia objawów trądziku różowatego. Lepiej  unikać skrajnych temperatur, alkoholu, ostrych przypraw, ponieważ mogą one nasilać rumień i inne zmiany skórne związane z chorobą.